KEFALET SİGORTASI GENEL ŞARTLARI VE UYGULANMASI ÜZERİNE TESPİTLER

Kefalet Sigortası (KS) genel şartları ve uygulaması hakkında SUFI ekibinin tespitleri maddeleriyle birlikte aşağıdadır:

KS: Sigortacı, lehdara karşı borçluya doğrudan kefalet yoluyla kendisi kefil olabileceği gibi, dolaylı kefalet yoluyla banka, kredi garanti kuruluşları veya diğer finans kuruluşlarının borçlunun yükümlülüğü için lehdara karşı kefil olmalarına bağlı olarak teminat sağlayabilir.

SUFI: Uluslararası sigorta hukukuna göre sigorta/reasürans şirketleri kredilere kefil olamaz, sadece sözleşmeden doğan yükümlülüklere garanti verebilir. Diğer taraftan halihazırda, BDDK rezerv düzenlemelerinde kefalet senetlerinin teminat olarak değerlendirilebileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır.

KS: Borçlu, sigorta koruması elde etmek üzere bizzat kendisi sigorta yaptırabileceği gibi, bir başkası da onun lehine sigorta yaptırabilir. Başkası lehine yapılan sigortada, sigorta ettiren için öngörülen yükümlülükler, borçlu için de geçerlidir.

SUFI: Hiçbir finansal kurum, finansal analizini, risk analizini yapmadığı bir taraf adına kredi veya kefalet veremez. Mali suçlara/risklere paravan olma ihtimalini doğuran bu madde uygulanamaz.

KS: Poliçe hamili devam eden kefalet sigortası sözleşmesini herhangi bir zamanda, sigortacı ise lehdara karşı yükümlülükleri saklı kalmak kaydıyla, bir ay önceden yazılı ihbarda bulunmak suretiyle sona erdirebilir.

SUFI: Kefaletin verildiği üçüncü şahıslar, sigortanın iptal edildiğini bilmeyeceklerinden kendini halen teminat altında sanacaktır.

İptal hakkı verilerek poliçe hamiline konuyu suistimal etme imkanı tanınmaktadır.

Poliçe iptal edildiğinde, poliçeye bağlı olarak verilmiş olan senetlerin hukuki dayanağı muallaktır. Borç senedine dönüşecek, mahkemelik olmak kaçınılmaz olacaktır.

Banka teminat mektubu gibi iptal edilemeyen ve denetime tabi bir enstrümanın karşısında, poliçe hamilinin istediği zaman, sigortacının 30 gün önceden yazılı bildirim yaparak istediği zaman feshedebileceği, bundan lehdarın haberinin olmayacağı bir ürün sadece piyasayı bozar, riskli, rekabet şansı zayıf, sahteciliğe ve suistimale açık, zayıf bir ürün haline gelir. 

Kefalet sigortası genel şartları ilk 2015’te yayınlanmış olmasına rağmen bunca zamandır sadece sahtecilikle ve zayıf uygulamalarla piyasada duyulan bu ürün için bu haliyle reasürans desteği sağlanamamaktadır. 

Riski üzerinde tutarak kefalet vermek isteyen sigorta şirketleri ise, yetersiz özsermayeleri nedeniyle bir tür karşılığı olmayan kefalet verme sürecine girdiğinden SEDDK birkaç sigorta şirketinin ruhsatını iptal etmiş, bazılarını da askıya almıştır. 

Yaşanan bunca suistimalden üzerine  SEDDK bir genelge çıkarmıştır. Yapılması gereken ise genel şartların yeniden düzenlenmesi, etkin takip ve kontrol mekanizmalarının kurulmasıdır.   

KEFALET SİGORTASI HAKKINDA 25.4.2025 TARİHLİ GENELGE

(SAHTECİLİĞİ VE SUİSTİMALİ ÖNLEME AMAÇLI ÖZSERMAYE KISITI)

Bir sigorta şirketinin bir gerçek ya da tüzel kişi veya bir risk grubu için yürürlükteki kefalet senetlerine bağlı herhangi bir zamanda üzerinde tuttuğu teminat riski özsermayesinin yüzde on beşini aşamaz.

Ancak teminat süresince aşağıdaki şartlardan birinin karşılanması durumunda bu oran yüzde yirmi beş olarak uygulanır.

-            Sigortalının birinci sınıf derecelendirme kuruluşlarında yüksek derece alması,

-            Sigortalının veya risk grubunun; bağımsız denetimden geçmiş veya bir önceki yıl kurumlar/gelir vergisi beyannamesi ekinde yer alan mali tablolarına göre özsermayesinin sırasıyla 200 milyon TL veya 500 milyon TL üzerinde olması,

Bir sigorta şirketinin yürürlükteki kefalet senetlerine bağlı, herhangi bir zamandaki brüt teminat riski toplamı, özsermayesinin beş katını geçemez.

Bu madde kapsamında sigorta şirketinin kefalet senedine bağlı üzerinde tuttuğu teminat riski, kefalet senedi teminatından mali ve teknik kriterleri sağlayan reasürörlere Kurumca belirlenen şartlarda yapılan risk devirlerinin tenzil edilmesi suretiyle hesaplanır.

SUFI: Son birkaç yılda çok düşük sermaye ile kurulmuş sigorta şirketlerinin, reasürans sağlamadan üzerlerinde tutma imkanı olmayan miktarlarda kefalet vermeleri sonucu SEDDK bu genelgeyle özsermaye oran kısıtı getirmiştir.

Birkaç büyük şirket hariç sektörün genel olarak özsermayesi düşük olduğundan reasürans sağlamadan piyasaya tatmin edici bir kefalet kapasitesi sunma imkanı bulunmamaktadır.

Kefalet sigortası genel şartları için: Kefalet Sigortası Genel Şartları.pdf